Wanneer kan je stoppen met antidepressiva?

Er zijn verschillende redenen om te willen stoppen met je medicijnen tegen depressie of angst. Je voelt je beter en vraagt je af of je zonder medicijnen zou kunnen. Door de medicijnen heb je last van vervelende bijwerkingen, die je leven negatief beïnvloeden. Misschien twijfel je over stoppen, omdat je bang bent opnieuw depressief of angstig te worden. Of dit voor jou een goed moment is om te stoppen met je medicijnen hangt af van je persoonlijke situatie. Zet daarom de voor- en nadelen van stoppen met je medicijnen voor jezelf op een rij. Bespreek deze daarna met je arts. Lees ook: ‘Hoe bereid je het gesprek met je arts voor?’.

Wat zeggen de behandelrichtlijnen?

Wanneer jij medicijnen tegen depressie of angst gebruikt, stop je niet gelijk als jouw klachten over zijn. Je blijft de medicijnen een tijd gebruiken om terugkeer van jouw depressie of angstklachten te voorkomen.

Na een eerste depressie: ≥6 maanden medicijnen gebruiken en daarna langzaam stoppen.
Na meerdere depressies: ≥1-2 jaar medicijnen gebruiken en daarna langzaam stoppen.
Na een angststoornis: ≥6-12 maanden medicijnen gebruiken en daarna langzaam stoppen.

Stoppen is een keuze, geen doel op zich

Je kunt medicijnen tegen depressie of angst levenslang slikken. Voor sommige mensen is dat zelfs de beste keuze. Denk dus niet dat je uiteindelijk moet stoppen met je medicijnen tegen depressie of angst. Dat is een keuze, die afhangt van jouw persoonlijke situatie.

Wat is jouw situatie? Ik slik medicijnen tegen depressie en .....

... het gaat beter met mij

Als het beter met je gaat, gebruik je de medicijnen nog minstens 6 maanden vanaf het moment dat de klachten weg zijn. Hiermee kun je voorkomen dat de depressieve of angstige gevoelens snel terugkomen. Daarna kun je in overleg met jouw arts besluiten met de medicijnen te gaan stoppen. Heb je al eerder één of meerdere periodes met depressieve gevoelens gehad, dan gebruik je de medicijnen nog een jaar of langer vanaf het moment dat de klachten weg zijn.

... de medicijnen helpen mij onvoldoende

Het duurt vaak een aantal weken, voordat je een positief effect van het medicijn merkt. Pas na vier tot zes weken weet je of de medicijnen jou voldoende helpen. Ook is het mogelijk dat je last krijgt van bijwerkingen van het medicijn, terwijl je nog geen verbetering van jouw klachten ervaart. Soms voel jij je daardoor nog slechter. Als jij je na zes weken nog niet beter voelt of je houdt veel last van een bijwerking, bespreek dit dan met jouw arts. Samen kun je besluiten dat je met de medicijnen stopt of dat je overstapt naar een ander medicijn.

... ik heb veel last van bijwerkingen

Van een aantal bijwerkingen heb je vooral in het begin last. Zo kan jij je misselijk of suf voelen, nadat je pas bent begonnen met je medicijnen. Na een paar weken worden deze bijwerkingen minder of gaan ze over. Er zijn ook bijwerkingen die niet minder worden wanneer je het medicijn langer gebruikt. Je merkt bijvoorbeeld dat je dikker wordt, seksuele problemen hebt of last hebt van een afgevlakte stemming. Dit zijn hele vervelende bijwerkingen en het is begrijpelijk dat je daarom nadenkt over stoppen met je medicijn. Het kan helpen om in zo’n geval de voor- en nadelen van je medicijn op een rij te zetten. Wat levert het medicijn je op? Vind jij de bijwerkingen erger dan de voordelen van het medicijn? Als je veel last hebt van een bijwerking, bespreek dit dan met jouw arts. Misschien is overstappen naar een ander medicijn waarop je beter reageert een mogelijkheid.

... het lukte me eerder niet om te stoppen

Hoe het stoppen met je medicijnen tegen depressie of angst verloopt, is lastig te voorspellen. De meeste mensen lukt het om hun medicijnen in enkele stappen af te bouwen. Helaas geldt dit niet voor iedereen. Misschien had je last van (ernstige) onttrekkingsverschijnselen toen je probeerde met je medicijnen te stoppen. Of kwam je depressie weer terug. Ook als je een hogere dosis medicijn gebruikt dan de standaarddosis, kan het moeilijker zijn om met je medicijn te stoppen. Als het eerder niet lukte om te stoppen kan het langzamer afbouwen van je medicijnen helpen. Je neemt dan meer tijd om het medicijn af te bouwen en doet dit in kleinere stappen. Bespreek de mogelijkheden met jouw arts.

... ik ben bang voor terugval als ik stop

Als je stopt met je medicijnen tegen depressie of angst krijg je niet altijd opnieuw klachten. Het lukt veel mensen om met hun medicijn te stoppen, zonder dat zij opnieuw depressief of angstig worden. Toch zijn er ook mensen bij wie deze klachten wel terugkomen. Of dit bij jou gebeurt, is moeilijk te voorspellen. Wel weten we dat je meer kans maakt op een nieuwe depressie als je twee of meer depressieve periodes hebt gehad. Bespreek je twijfels met jouw arts en beslis samen welke aanpak voor jou op dit moment het meest geschikt is. Maak altijd een plan om een terugval te voorkomen, voordat jij jouw medicijnen afbouwt. Lees ook: ‘Hoe voorkom je een terugval?’.

... ik heb een kinderwens / ik ben zwanger

Gebruik je medicijnen tegen depressie of angst en wil je zwanger worden of ben je al zwanger? Vraag dan advies aan je huisarts of psychiater over de voor- en nadelen van jouw medicijngebruik tijdens de zwangerschap. Ook kun je terecht bij een POP-poli voor psychische begeleiding rondom je zwangerschap.

Situaties waarin je beter niet kunt stoppen

Er gebeurt te veel in je leven

Stop niet in een onrustige periode van je leven, waarin je druk door persoonlijke problemen ervaart. Dit soort stress maakt stoppen met je medicijnen namelijk extra moeilijk. Wacht dan tot jouw leven weer wat rustiger is.

Je denkt dat stoppen moet

Misschien wil je onderzoeken of je weer zonder medicijnen kunt? Dat willen veel mensen die medicijnen tegen depressie of angst slikken uiteindelijk. En dat is prima natuurlijk en fijn als dit lukt. Echter, stoppen met je medicijnen is niet verplicht. Als de medicijnen jouw leven beter maken, is dat een goede reden om ze te blijven gebruiken.

Anderen vinden het beter als je stopt

Het is belangrijk dat het echt je eigen wens is om met je medicijnen te stoppen. Bespreek de twijfels die ontstaan door druk uit je omgeving met je arts. Ook kan het helpen om te praten met mensen die hetzelfde meemaken. Lees: ‘Meer informatie en steun’.

Stoppen of doorgaan met je medicijnen? Overleg met je arts.

Denk je erover om te stoppen met je medicijnen tegen depressie of angst? Praat erover met je arts. Bepaal samen of dit voor jou het juiste moment is om te stoppen. Het beantwoorden van de volgende vragen kan jou daarbij helpen: