Wat kan je doen als je jouw medicijnen gaat afbouwen?
- Weet wat je te wachten staat.
Natuurlijk heb je niet alles in de hand. Onttrekkingsverschijnselen bijvoorbeeld. De één krijgt ze, de ander niet. Maar weten wat er kan gebeuren en wat je dan kunt doen, dat helpt. - Maak een afbouw-plan.
Doe dit in overleg met jouw arts en/of apotheker. Aangepast aan jouw persoonlijke situatie. Neem de tijd. Liever iets langzamer afbouwen, dan te snel. - Start in een rustige periode.
Voorkom stress en extra uitdagingen. Dat zorgt voor voldoende veerkracht om deze stap te zetten. - Praat erover met anderen.
Informeer mensen in je omgeving over wat je gaat doen. Dan kunnen ze meedenken en je steunen als dat nodig is. Houd bijvoorbeeld een dagboek bij. In een schrift of via een App. Voorbeelden vind je via www.ggzappwijzer.nl
Afbouwen gestart? Beschrijf iedere dag kort hoe jij je voelt en welke dosis medicijn je slikt. Geef bijvoorbeeld een cijfer per dagdeel. Dan zie je het snel als er iets in je situatie verandert.
Hoe bereid je het gesprek met je arts voor?
Nadenken over stoppen met je medicijnen kan veel vragen oproepen. Bijvoorbeeld over de voor- en nadelen van stoppen in jouw situatie. Of over het voorkomen van een terugval. Daarom is het belangrijk de afspraak met jouw arts goed voor te bereiden. Zodat je geen belangrijke onderwerpen vergeet.
Een aantal tips:
- Gebruik de keuzehulp afbouwen antidepressiva. Daarin staan alle belangrijke onderwerpen voor een gesprek met je arts over stoppen. Je kunt deze keuzehulp gebruiken om je voor te bereiden op het gesprek. Of je kunt de arts vragen de onderwerpen uit de keuzehulp met jou te bespreken.
- Of gebruik deze 3 goede vragen.
- Zet je vragen vooraf op papier en neem ze mee.
Besluit je in overleg met je arts en/of apotheker met de medicijnen te stoppen? Maak dan afspraken over:
- de hoeveelheid medicijn die je slikt en de stappen waarmee je het medicijn vermindert
- het tempo waarin je jouw medicijn vermindert
- hoe je aan een lagere dosis medicijn komt
- hoe vaak je tussendoor overlegt
- de manier waarop jullie contact hebben (telefonisch, e-mail, spreekuur)
- wat je doet bij onttrekkingsverschijnselen
- wat je doet bij een terugval

Wat als jouw arts niet mee wil werken?
Het kan voorkomen dat jouw arts niet wil meewerken aan jouw wens om je medicijnen te stoppen. Je kan in dat geval om de mening van een tweede arts vragen. Dit heet een ‘second opinion’. Voor advies (ook éénmalig) en begeleiding bij afbouwen kun je ook terecht bij de Afbouwpoli GGZ inGeest. Als je zelf een second opinion regelt, kan het zijn dat jouw zorgverzekeraar niet alles vergoedt. Informeer daarom altijd vooraf bij jouw zorgverzekeraar.
Hoe voorkom je een terugval?
Als je stopt met je medicijnen krijg je soms opnieuw depressieve gevoelens of angstklachten. Maar ook tijdens het gebruik van je medicijnen kunnen deze klachten terugkomen. Dit noemen we een terugval. Bij wie dit gebeurt, kunnen we niet precies voorspellen. Wel weten we dat je meer kans maakt op een nieuwe depressie als je twee of meer depressieve periodes hebt gehad. Daarom is het belangrijk iets te doen om de kans op een terugval te verminderen.
Mogelijkheden die de kans op terugval verminderen:
- Een training / therapie volgen
Preventieve Cognitieve Training (PCT) en Mindfulness-Based Cognitieve Therapie (MBCT) geven goede resultaten. Informeer bij jouw arts naar de mogelijkheden voor het volgen van zo’n training bij jou in de buurt. - Bewuster op je leefstijl letten
Denk aan op vaste tijden opstaan en naar bed gaan, veel bewegen, gezond eten, stress voorkomen en je sociale contacten onderhouden. - Zorgen voor voldoende ontspanning
Bijvoorbeeld door regelmatig te sporten of het hebben van een hobby. - Lotgenotencontact
Praten over je depressie helpt, vooral met mensen die hetzelfde meemaken.
Maak een plan om een terugval te voorkomen
Voordat je stopt met je medicijnen, maak je een plan om nieuwe depressieve gevoelens of angstklachten vroeg te herkennen en een terugval te voorkomen. Dit noemen we een terugval preventieplan, maar wordt ook wel een signaleringsplan genoemd. Vaak maak je zo’n plan als onderdeel van je behandeling tegen depressie of angst, maar niet altijd. In het terugval preventieplan beschrijf je:
- De risico’s voor het ontstaan van een nieuwe depressie
Denk hierbij aan de situatie in je leven, die je depressie of angstklachten veroorzaakte. Maar ook aan situaties zoals: een ziek familielid, ruzie met je partner, slecht slapen of stress op het werk. - De signalen die optreden als het minder goed met je gaat
Denk aan dingen die je voelt, gedachten die je hebt of het gedrag dat je laat zien. Bijvoorbeeld: hoofdpijn, piekeren, negatief denken, afspraken met vrienden afzeggen of snel boos zijn. - De maatregelen die je helpen om je klachten te verminderen.
Denk hierbij aan dingen die je de afgelopen periode hebben geholpen om je beter te voelen. Bijvoorbeeld op een vaste tijd naar bed gaan, iedere dag minimaal 30 minuten buiten zijn, vaker sporten, meer ontspannen of met je partner bespreken wat er in je omgaat.
Een terugval preventieplan maakt je bewust van de signalen die erop wijzen dat het minder goed met je gaat. Onderneem op tijd actie als je deze signalen herkent.
Wat kunnen anderen voor je doen?
Stoppen met je medicijn tegen depressie of angst is niet altijd makkelijk. Je voelt je misschien tijdelijk minder goed dan anders. Of je vindt het spannend om deze stap te zetten. Steun van mensen uit je omgeving is dan belangrijk. Betrek familie, vrienden of collega’s bij dit proces. De mensen die je vertrouwt en die ervoor je zijn. Zij kunnen:
- naar je luisteren
- zorgen voor afleiding
- praktische hulp aanbieden
Soms zorgen mensen uit je omgeving ook voor stress. Omdat ze te veel druk zetten op stoppen of jouw keuze en gevoel niet begrijpen. Of omdat jij ze niet tot last wilt zijn. Dan kan het helpen om te praten met mensen die in dezelfde situatie zitten. Kijk bij ‘Meer informatie en steun’ naar de mogelijkheden daarvoor.

Ervaringen van andere leden
Anti antidepressiva
Dit is BLOG 9 van François de Waal. In zijn BLOG voor de Depressie Vereniging…
De pillen werken wel, maar ik ben zeven kilo aangekomen
Ongeveer een jaar geleden ben ik in een depressie geraakt. Er was te veel gebeurd…
Meer informatie en steun
Informatie over afbouwen
- Thuisarts.nl – Ik wil mijn medicijnen tegen depressie afbouwen
- Antidepressiva.nl – Hoe kan ik het beste stoppen met antidepressiva
- Vereniging Afbouwmedicatie
Informatie over medicijnen
Praktische hulp bij afbouwen
- Afbouwpoli – GGZ inGeest. Voor advies (ook eenmalig advies) en begeleiding bij afbouwen.
Steungroepen
- Ontmoet andere mensen met depressie en bespreek je ervaringen met hen.
- Lotgenotencontact voor mensen met angst- of dwangklachten
- Lotgenotengroepen voor mensen met een bipolaire stoornis
Digitaal contact
- Contact met een lotgenoot via de digitale ontmoetingsplaats Depressie Connect
- Mail, chat of WhatsApp met een hulpverlener via MIND Korrelatie
- Contact met lotgenoten via de Facebookgroep angst- of dwangklachten van de ADF stichting
Telefonisch contact