Bij langdurige en ernstige depressieve klachten kunnen medicijnen uitkomst bieden. Deze antidepressiva beïnvloeden stoffen in de hersenen, die bepalend zijn voor de gevoelens en die een sombere (of vrolijke) stemming veroorzaken.
Die stoffen of mechanismen heten neurotransmitters. Ze zorgen ervoor dat de verschillende zenuwen goed met elkaar communiceren. Bij depressie is de werking van twee soorten neurotransmitters ontregeld, namelijk van serotonine en noradrenaline. Antidepressiva proberen de werking weer te herstellen.
De werking
Het is nodig dat de neurotransmitters hun werk blijven doen en zo de communicatie tussen zenuwen op gang houden. Ze moeten niet te snel in één zenuw worden opgenomen. Om die (her)opname in de zenuw te vertragen en te zorgen dat neurotransmitters zich blijven bewegen tussen zenuwen in, worden antidepressiva ingezet. Wil je precies weten hoe dit werkt? Kijk dan op www.spreekuurthuis.nl/themas/depressie/informatie/oorzaken.
Antidepressiva werken niet direct, het duurt twee tot vier weken voordat je merkt of ze effect hebben. Maar het kan ook wel zes weken duren. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat antidepressiva voor veel mensen met een ernstige depressie goed werken en ook redelijk goed verdragen worden. Een huisarts of psychiater kan antidepressiva voorschrijven wanneer psychotherapie en andere pogingen tot herstel niet helpen. Of als de patiënt weerstanden heeft tegen psychotherapie en uitdrukkelijk om medicatie vraagt. Maar niet bij een beginnende depressie. In de eerste maanden van een lichte depressie zijn er alternatieven die kunnen helpen. Bij een niet ernstige depressie kan Sint-Janskruid een alternatief zijn voor een antidepressivum. (Let op! De werking van andere medicatie kan verminderen.) En bij een seizoensdepressie kan lichttherapie uitkomst bieden. Lees ook het ervaringsverhaal bij: ‘Liever medicijnen dan jarenlang aanmodderen’.
Hou je van een stevig wetenschappelijk artikel over de werking? Lees dan deze van mevrouw Trudy Dehue: ‘Onbesuisde popularisering’ uit de Groene Amsterdammer.
Soorten antidepressiva
Globaal zijn antidepressiva onder te verdelen in twee types: de relatief nieuwe SSRI’s en de al wat oudere (‘klassieke’) Tricyclische Antidepressiva (TCA’s). Er zijn nog meer types, maar die worden meestal pas ingezet als deze twee teveel bijwerkingen hebben. Lees meer over soorten antidepressiva.
Vragen en antwoorden over antidepressiva
Er is veel geschreven over de werking van antidepressiva. Lees de zorgvuldig samengestelde Vragen en antwoorden over antidepressiva.
Evenwichtig informatie wordt ook geboden op de Factsheet NedKAD antidepressiva 2017 en op Antidepressiva.nl, een initiatief van onderzoeker en psychiater Christiaan Vinkers en ziekenhuisapotheker Roeland Vis met objectieve informatie over antidepressiva.
(Bij)werkingen antidepressiva: gebruik de checklist!
Bijwerkingen zijn ongewenste of onbedoelde effecten die optreden bij bijvoorbeeld het gebruiken van medicijnen. Antidepressiva kunnen bijwerkingen geven. Lees meer over bijwerkingen antidepressiva.
Slik je een antidepressivum of antipsychoticum? Deze checklist helpt je om de werking en bijwerkingen bij te houden. Print het uit en bespreek de resultaten met je behandelaar, zo hou je samen zicht op je behandeling.
Slaap- en kalmeringsmiddelen
Vaak gaat een depressie gepaard met een verstoord slaappatroon. Je komt dan moeilijk in slaap of hebt moeite hebt met doorslapen. Daarom worden, aanvullend aan een antidepressivum, wel slaapmiddelen gebruikt. Een benzodiazepine, een slaap- en kalmeringsmiddel, wordt meestal kortdurend voorgeschreven. Lees meer over slaap- en kalmeringsmiddelen